ΚΑΣΤΡΟ ΝΕΖΕΡΩΝ (Ν.ΑΧΑΪΑΣ)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΚΑΣΤΡΟΥ

Το κάστρο Νεζερών είναι ένα μεσαιωνικό κάστρο με οικισμό που βρίσκεται πάνω σε παραφυάδα του όρους Ερυμάνθου, σε περιοχή που συναντιέται ο Ερύμανθος με τα νοτιότερα πρόβουνα του Παναχαϊκού όρους στην ιστορική περιοχή των Νεζερών.Το κάστρο Νεζερών είναι χτισμένο στην απότομη πλαγιά του λόφου,όπου υπάρχει ένας ερειπιώνας από οικίες, κτίσματα και τείχη λιθόκτιστα από ημιλαξευτές πέτρες, χωρισμένο σε 4-5 πλατώματα και στο κάτω μέρος υπάρχει η παλαιά εκκλησιά του Αγίου Δημητρίου.Στην συνέχεια ακολουθεί η κορυφή του λόφου (ύψος:590 μέτρα) που αποτελείται από ένα μικρό πλάτωμα με πυκνή βλάστηση θάμνων,στην οποία πιθανόν υπήρχε πύργος.Μετά την κορυφή,το κάστρο συνεχίζει χαμηλότερα για 30 μέτρα με νοτιοανατολική κατεύθυνση και καταλήγει σε ένα στενό διάσελο όπου υπάρχουν τα ερείπια κυκλικού κτίσματος που αποτελεί μια υδατοδεξαμενή που έχει καταρρεύσει.Αυτό το σημείο ήταν το πιο ευάλωτο σημείο του κάστρου.Από τις άλλες μεριές έχει απότομη κλίση ή είναι απόκρημνο.Η περίμετρος του κάστρου είναι περίπου 600 μέτρα και το υψόμετρο του κυμαίνεται:590-530 μέτρα. Στον πυθμένα του λόφου του κάστρου συγκλίνουν δύο ποταμοί (ο ένας πηγάζει από το χωρίο Κομπηγάδι και αποκαλείται Νεζερίτικος και o έτερος είναι ρέμα που πηγάζει από το χωριό Λακκώματα) και στο σημείο που ενώνονται δημιουργούν τον ποταμό Πείρο.Έναντι του βορειοδυτικά,βρίσκεται σφηνωμένη σε βράχο η Μονή Χρυσοποδαρίτισσας ή Μονή Νεζερών του 12ου αιώνος. Ο λόφος που βρίσκεται το Κάστρο Νεζερών αποκαλείται από τους ντόπιους ''Κάστρο''.Η θέση του κάστρου είναι νότια από το χωριό Πλάτανος και βορειοδυτικά από το χωριό Λακκώματα.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΣΤΡΟΥ

Το κάστρο Νεζερών πιστεύεται ότι χτίστηκε από τους Φράγκους του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, άγνωστο το πότε ακριβώς, και ανήκε στο Τιμάριο της Ζουλιάνας, τμήμα της Βαρωνίας της Χαλανδρίτσας.

Τον 15ο αιώνα και κατά την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς, το κάστρο είχε περάσει στην κατοχή των Βυζαντινών και πολιορκήθηκε από τούς Οθωμανούς, ενώ επίσης αναφέρεται ότι θεωρούνταν απόρθητο. Η τοπική λαϊκή παράδοση μιλά για μακρά πολιορκία του κάστρου επειδή οι ντόπιοι κάτοικοι κατάφερναν μέσω ενός μυστικού περάσματος και τροφοδοτούνταν με νερό,και το μυστικό αυτό το πρόδωσε στους Οθωμανούς μια γριά, η οποία τους συμβούλεψε και τον τρόπο για να μάθουν την ακριβή θέση του. Οι Οθωμανοί ακολούθησαν την συμβουλή της γριάς, όπου άφησαν επί ημέρες ένα άλογο χωρίς νερό, που έπειτα το ελευθέρωσαν, και αυτό ψάχνοντας για νερό, τους οδήγησε στην υπόγεια σήραγγα και έτσι οι Οθωμανοί την έκλεισαν κι έτσι κατέλαβαν τελικά το κάστρο.

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τα Νεζερά είναι ιστορική περιοχή στην Αχαΐα που αποτελείται από μια ομάδα ορεινών χωριών (Δένδρα,Καλανίστρα,Κάλανος,Κομπηγάδι,Πλάτανος,Συκιές,Λακκώματα,Ρίκαβα και Χρυσοπηγή) που βρίσκονται στις πλαγιές του Ερυμάνθου και στα νότια πρόβουνα του Παναχαϊκού, στο σημείο που συναντιούνται οι δυο αυτοί ορεινοί όγκοι στην άνω κοιλαδα του ποταμού Πείρου.

Η ονομασία Νεζερά είναι ένα τοπωνύμιο που συναντάται και σε άλλα μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδος και έχει σχέση με το υγρό στοιχείο και έχει την σημασία: λίμνη,έλος, τόπος με πολλά νερά και ταιριάζει στην μορφολογία της περιοχής.

Η παλαιότερη μαρτυρία της τοπωνυμίας για τα Νεζερά  σώζεται στην  Ιερά Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους σε αγιολογικό κώδικα του 17ου αιώνος σχετικά με τον  Βίον του Αγίου Ανδρέου που συγγράφηκε από μοναχό της Μονής Ομπλού με όνομα Συμεών το έτος 1623 που είχε καταγωγή από χωριό των Νεζερών και συγκεκριμένα αναφέρει:
''Ετελειώθη ο παρών βίος του μακαρίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού δια χειρός Συμεών μοναχού, και ομπολίτη εκ χωρίου Εζερού, εν έτι  α,χκγ' (1623).

Λίγα χρόνια αργότερα ,το έτος 1635, η ονομασία απαντά στο Σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίλλου Β΄ του Κονταρή, δια του οποίου απονέμεται το πρώτον η σταυροπηγιακή αξία στην αντικρίζουσαν προς ανατολάς τον λόφο όπου έκειτο το αρχαίον πόλισμα Εζερού στην Μονήν της Υπεραγίας Θεοτόκου της Χρυσοποδαριωτίσσης της εν τη χώρα Εζερώ.

Αργότερα το τοπωνύμιο επεκράτησε υπό την μορφή ''Νεζερό'' και ''Νεζερά''.

Επίσης το μέρος όπου βρίσκεται το Κάστρο αποκαλούνταν και ''Χώρα'' διότι αποτελούσε το κέντρο της περιοχής των Νεζερών και σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο Ναός του Αγίου Δημητρίου είναι ένας εκ των δώδεκα που υπήρχαν στην ακμή του, προ της καταστροφής του το 1770 από τους Τουρκαλβανούς.

ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Σύμφωνα με μονάχους από την Μονή Χρυσοπαδαρίτισσας υπάρχει η προφορική παράδοση ότι το σημείο που βρίσκεται το κάστρο που αποτελούσε το κέντρο της περιοχής των Νεζερών και αναφέρει ότι: πηδώντας από κεραμίδι σε κεραμίδι (δηλαδή από στέγη σε στέγη) έφθανες στην Κάτω Αχαΐα, θέλοντας με αυτό να δηλωθεί το πυκνοκατοικημένο της περιοχής τα παλαιά χρόνια.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΡΕΙΠΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ-ΟΙΚΙΩΝ

ΕΡΕΙΠΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ-ΟΙΚΙΩΝ

ΕΡΕΙΠΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ-ΟΙΚΙΩΝ

ΤΕΙΧΗ

ΤΕΙΧΗ

ΤΕΙΧΗ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΥΔΑΤΟΔΕΞΑΜΕΝΗ

Η ΜΟΝΗ ΧΡΥΣΟΠΟΔΑΡΙΤΙΣΣΑΣ ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ

ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΣΤΡΟΥ

1. ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
2. ΟΙ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
3. ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΚΟΥΤΑΚΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
4. ΤΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
5. Ο ΜΠΛΕ ΚΥΚΛΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΥΔΑΤΟΔΕΞΑΜΕΝΗ 
6. ΟΙ ΔΥΟ ΜΠΛΕ ΓΡΑΜΜΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΠΟΤΑΜΙΑ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΠΟΥ ΕΝΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΠΕΙΡΟ

ΑΠΟ ΠΑΝΩ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΨΗΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΚΑΤΩ Η ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ..(Η ΛΑΧΑΝΙ ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΤΕΝΟ ΔΙΑΣΕΛΟ).

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Η προσέγγιση για το κάστρο γίνεται μέσω του ασφαλτοστρωμένου δρόμου που οδηγεί στο χωριό Λακκώματα. Διακόσια μέτρα πριν τα Λακκώματα (βορειοδυτικά του χωριού) υπάρχει χωματόδρομος κατηφορικός με ταμπέλα που αναγράφει:''Ρίκαβα'',τον οποίο ακολουθούμε για 1 χιλιόμετρο,περνώντας από τον παλιό οικισμό Ρίκαβα και συνεχίζουμε μέχρι να φθάσουμε στο ποτάμι και εκεί αφήνουμε το όχημα (ο χωματόδρομος χρειάζεται προσοχή σε κάποια σημεία για συμβατικό ΙΧΕ).Εκεί περνάμε πεζοί το ποτάμι και ανατολικά βλέπουμε τον λόφο του κάστρου.Από εκεί με πεζοπορία ανηφορική και απότομη,διάρκειας 20-30 λεπτών φθάνουμε στην κορυφή του κάστρου.

 Η ακριβής θέση του κάστρου φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη ''google earth'', κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει:Τόπος.

 ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

Η ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΕ ΜΠΛΕ Η ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ..ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

Βιβλιογραφία: 
Από το βιβλίο με τίτλο '' Συμεών μοναχού Νεζερίτου-Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΥΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ  ΜΟΝΗΣ ΟΜΠΛΟΥ '', εκδόσεις Έρεισμά.
Από την βικιπαίδεια στο λήμμα:''Κάστρο των Νεζερών'' σχετικά με πληροφορίες που προέρχονται από το βιβλίο με τίτλο: «Εν ταις των Νεζερών κώμαις» από τον συγγραφέα τον Γκουρβέλο Σπυρίδων.