ΚΑΣΤΡΟ ΝΕΑΣ ΣΑΝΤΑΣ (Ν.ΚΙΛΚΙΣ)

Το κάστρο Νέας Σάντας είναι ένα βυζαντινό κάστρο του οποίου τα ερείπια σώζονται  κατά μήκος ενός μακρόστενου  υψώματος με ονομασία ''Κάστρο'' στους βόρειους πρόποδες του όρους Καμήλα (569μ.) μεταξύ των χωριών Νέα Σάντα και Κριθιά που ανήκουν στον νομό Κιλκίς. Στην ρίζα του υψώματος και βόρεια του κάστρου κυλάνε τα νερά του Ξηροποτάμου που είναι παραπόταμος του Γαλλικού ποταμού. Πρόκειται για ένα κάστρο που περιβάλλονταν με ισχυρό τείχος και ταυτόχρονα είχε φυσική προστασία από την απότομη κλίση των παρειών του υψώματος του κάστρου. Το ύψος του κάστρου κυμαίνεται στα 205-220 μέτρα. Η θέση του κάστρου βρίσκεται δυόμιση χιλιόμετρα ανατολικά της Νέας Σάντας και δυόμιση χιλιόμετρα δυτικά της Κριθιάς.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΣΤΡΟΥ:

 4ος-6ος αιώνας μ.Χ. (Παλαιοχρισταινική Περίοδος-Ιουστινιάνεια Περίοδος). Πιθανόν στο χώρο αρχικά υπήρχε οικισμός που μετεξελίχθηκε σε κάστρο.

ΠΕΡΙΟΧΗ: Νέα Σάντα-Κριθιά        .

ΝΟΜΟΣ: Κιλκίς

ΥΨΟΜΕΤΡΟ: 205-220μ.

 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΣΤΡΟΥ:

Από το κάστρο σώζονται τα ερείπια του περιμετρικού τείχους αποσπασματικά και με προσεκτική παρατήρηση είναι εμφανή τα ίχνη της πορείας που ακολουθούσε. Μεγάλο μέρος του τείχους έχει κατακρημνιστεί στις πλαγιές και έχει σκεπαστεί από την πυκνή βλάστηση. Η περίμετρος του τείχους έχει μήκος περίπου πεντακόσια (500) μέτρα. Η δόμηση του αποτελείται από ακατέργαστους λίθους διαφορετικού μεγέθους με ισχυρό ασβεστοκονίαμα ανάμεσα τους και λίγα κεραμικά. Τα καλύτερα σωζόμενα τμήματα του τείχους βρίσκονται στην δυτική και στην νότια πλευρά του κάστρου. Το πάχος του τείχους κυμαίνεται στα δύο (2) μέτρα.

ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΣΩΖΟΜΕΝΟ ΥΨΟΣ ΣΤΑ 3 ΜΕΤΡΑ.

ΕΤΕΡΟ ΣΩΖΟΜΕΝΟ ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ

ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΕΙΧΟΣ

Η νότια πλευρά του τείχους φαίνεται να έφερε τις πιο ενισχυμένες οχυρώσεις αφού ήταν και η πιο ευάλωτη σε περίπτωση πολιορκίας. Μάλιστα η νότια πλευρά ήταν και το πιο ψηλό σημείο του κάστρου (υψόμετρο: 220μ). Σε αυτό σημείο υπάρχουν εσωτερικά του τείχους ερείπια ορθογώνιων κτισμάτων σκεπασμένα από την βλάστηση. Πιθανόν να ήταν τα ερείπια πύργου και κιστέρνας όπως συνηθιζόταν στα υψηλότερα σημεία των μεσαιωνικών κάστρων.

                                                                               

ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ

ΤΟ ΨΗΛΟΤΕΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΜΕ ΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ (;)

     

Σχετικά με το εν λόγω κάστρο η Ελληνική Αρχαιολογία αναφέρει:

'' Πρόκειται για χαμηλό λόφο επιμήκη με πεπλατυσμένη κορυφή και προσανατολισμό ΒΑ-ΝΔ. Στο χώρο αυτό, στη Ν. πλευρά, διατηρούνται σε ύψος 1 μ περίπου υπολείμματα τοίχων που ανήκουν σε οχυρωματικό περίβολο. Όλη η επιφάνεια του λόφου είναι διάσπαρτη από λαξευμένες πέτρες κτισμάτων, ενώ στην κορυφή και τις παρειές του εντοπίσθηκε διάσπαρτη κεραμεική παλαιοχριστιανικών χρόνων (4ος-6ος αι.) και κομμάτια από κεραμίδες στέγης. Πρόκειται για ένα οχυρωματικό οικισμό παλαιοχριστιανικών χρόνων με αμυντικό χαρακτήρα, καθώς ορίζει ένα από τα ορεινά περάσματα προς τον κάμπο της Θεσσαλονίκης και του οποίου η παρουσία διατηρήθηκε ως τοπωνύμιο της περιοχής."

ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΚΕΡΑΜΙΔΩΝ

                                                                           

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: ''ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΟΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΟ ΚΙΛΚΙΣ- ΜΕΛΕΤΗ-ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ''. ΣΥΓΓΡΑΦΕΥΣ: ΑΘΗΝΑ ΤΟΚΜΑΚΙΔΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΣΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ''ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΗΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟ: http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=11840&v17=

Παρακάτω βίντεο με Drone

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Η προσέγγιση για το κάστρο μπορεί να γίνει μέσω του χωριού Κριθιά ή μέσω Νέας Σάντας. Η ευκολότερη διαδρομή είναι μέσω της Κριθιάς από χωματόδρομο που ξεκινάει δυτικά του χωριού με δυτική κατεύθυνση και κινείται πλάι στον ποταμό Ξηροπόταμο. Βγαίνοντας από το χωριό Κριθιά με ρεύμα προς Περιστέρι συναντάμε γέφυρα που από κάτω περνάει ο Ξηροπόταμος. Πενήντα μέτρα μετά την γέφυρα, στα αριστερά ξεκινάει χωματόδρομος που κινείται πλάι στον ποταμό τον οποίο ακολουθούμε για 1400 μέτρα και φτάνουμε σε σημείο που ο χωματόδρομος με το ποτάμι συναντιούνται. Εκεί αφήνουμε το αυτοκίνητο και ξεκινάμε πεζοπορία δέκα λεπτών. Περνάμε από  το ποτάμι και ακολουθούμε τον χωματόδρομο για 600 μέτρα που μας οδηγεί στην ρίζα του υψώματος που αριστερά μας είναι το κάστρο και δεξιά το ποτάμι.  Από εκεί σε 5-10 λεπτά ανάβασης σε κακοτράχαλο έδαφος φθάνουμε στο κάστρο.

( Ο χωματόδρομος είναι βατός για συμβατικό αυτοκίνητο αλλά χρειάζεται προσοχή σε ορισμένα σημεία και πάντα ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες). 

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΉΣ 
(ΜΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Ο ΧΩΜΑΤΡΟΔΡΟΜΟΣ ΜΕ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ)
(ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΟ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ)

Το ακριβές σημείο του κάστρου, φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη Google κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει: Τόπος.