ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΜΟΛΥΒΩΤΗΣ (Ν.ΡΟΔΟΠΗΣ)

Στο άκρο της χερσονήσου της Μολυβωτής που βρίσκεται στον νομό Ροδόπης, πάνω σε βραχώδη λοφίσκο ύψους περίπου 30 μέτρων, βρίσκονται τα ερείπια ενός μεσαιωνικού πύργου. Ο πύργος ήταν τετράπλευρος και οι σωζόμενες διαστάσεις του είναι 7×4,5 μέτρα και το μέγιστο ύψος φθάνει έως 2.5 μέτρα. Η δόμηση του αποτελείται από λίθους διαφορετικών μεγεθών με συνδετικό υλικό ανάμεσα τους και κεραμικά.  Δίπλα από το πύργο υπάρχει το εξωκλήσι των 12 Αποστόλων. Ο πύργος βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο με τεράστια οπτική στην γύρω περιοχή.

Νομός: Ροδόπης

Περιοχή: Χερσόνησος Μολυβωτής

Υψόμετρο: 30 μέτρα

Χρονολόγηση: Μεσαιωνικό (πιθανόν Βυζαντινό)

Ο ΠΥΡΓΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ 

Άγνωστη η ιστορία του πύργου που δεν έχει ταυτιστεί με κάποιο πύργο από τις ιστορικές πηγές. Ο πύργος είναι μεσαιωνικός  (πιθανότατα βυζαντινός) αλλά δεν γνωρίζουμε πότε και από ποιους χτίστηκε. Φαίνεται ότι είχε το ρόλο  παρατηρητήριου-βίγλας που ειδοποιούσε τα γύρω κάστρα σε περίπτωση κινδύνου. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι στην περιοχή της Μολυβωτής και συγκεκριμένα ένα χιλιόμετρο βορειοανατολικά, υπάρχουν τα λείψανα μιας αρχαίας πόλης που ταυτίζεται με την αρχαία Στρύμη, που σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ιδρύθηκε από τους Θάσιους τα μέσα 7ου π.Χ. και σύμφωνα με τα ευρήματα εγκαταλείφθηκε ή καταστράφηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.. Παρατηρώντας το ιδιαίτερο ανάγλυφο της περιοχής, εικάζεται ότι στην αρχαιότητα πιθανόν το βραχώδες ύψωμα  που βρίσκεται ο πύργος ήταν νησάκι. Σήμερα ενώνεται με μια στενή λωρίδα γης ενός χιλιομέτρου και από γύρω σχηματίζονται λιμνοθάλασσες. Στα 5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά βρίσκονται οι εκβολές του ποταμού Λίσσου. Για τους μετέπειτα αιώνες δεν ανευρέθη κάποια ιστορική αναφορά για την περιοχή της Μολυβωτής. Πριν την απελευθέρωση της Ροδόπης (1920), η χερσόνησος λεγόταν Κούρσουμλο και εν συνεχεία μετονομάστηκε σε Μολυβωτή. Δεν γνωρίζουμε αν η ονομασία Μολυβωτή έχει κάποιο ιστορικό υπόβαθρο ή δόθηκε λόγω του γραφικού ανάγλυφου της περιοχής.

ΕΞΩΚΛΗΣΙ 12 ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

ΤΟ ΒΡΑΧΩΔΕΣ ΥΨΩΜΑ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ, ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧ. ΣΤΡΥΜΗ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Το σημείο αυτό έχει ορατότητα 360° στην γύρω περιοχή. Μπορούσε να ελέγχει τα θαλάσσια περάσματα και να ειδοποιεί τα άλλα παράλια κάστρα (κάστρο Πόρων, Μαρώνεια και Άβδηρα) αλλά και τα κάστρα της ενδοχώρας ( Κουμουτζηνα, Μοσυνόπολη, Περιθεώριο) σε περίπτωση κινδύνου. Παρόμοιος παράκτιος μεσαιωνικός πύργος στην περιοχή της Θράκης τύπου παρατηρητήριο-βίγλα υπάρχει στον Ν. Έβρου σε τοποθεσία με ονομασία ''Γάτος'' μεταξύ της Παραλίας Πετρωτών και του Αρχαιολογικού χώρου Μεσημβρίας-Ζώνης (https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=gatos).

.

ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Από το χωριό Παγούρια Ροδόπης, κινούμενοι νότια με το όχημα μας προς την παραλία Μολυβωτής στα 10 χλμ.  φθάνουμε στην χερσόνησο της Μολυβωτής. Εκεί συνεχίζουμε στον βατό χωματόδρομο και περνώντας ανάμεσα από τις λιμνοθάλασσες, βλέπουμε το βραχώδες ύψωμα που βρίσκεται ο πύργος. 150 μέτρα πριν την  παραλία Μολυβωτής υπάρχει πινακίδα που αναγράφει προς το εξωκλήσι των 12 Αποστόλων και χωματόδρομος ανεβάζει στον βράχο.

Βιβλιογραφία:

ΣΤΡΥΜΗ μια Θασίτικη αποικία, Λυδία Κρανιώτη (Επιμελήτρια Αρχαιοτήτων) σελίδες 65-70.

Το ακριβές σημείο του κάστρου, φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη Google κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει: Τόπος