ΚΑΣΤΡΟ ΧΙΟΝΟΧΩΡΙΟΥ (Ν.ΣΕΡΡΩΝ)

 

 ΚΑΣΤΡΟ ΧΙΟΝΟΧΩΡΙΟΥ

Ένα χιλιόμετρο νοτιοδυτικά από το χωριό Χιονοχώρι του νόμου Σερρών, κατά μήκος μιας παραφυάδας του Μενοικίου όρους, βρίσκονται τα ερείπια ενός κάστρου. Πρόκειται για κάστρου πιθανόν υστερορωμαϊκής-παλαιοχριστιανικής περιόδου σε ύψωμα με ονομασία Κούλια και Λιάσκι ή Λιάσκα {1}, σε υψόμετρο 540 μέτρων. 

Νομός: Σερρών 

Χωριό: Χιονοχώρι

Περιοχή: Μενοίκιο όρος

Υψόμετρο: 480-540 μέτρα 

Χρονολόγηση:  Υστερορωμαϊκό - Παλαιοχριστανικό (;)

ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΣΤΡΟΥ 

  Το κάστρο Χιονοχωρίου βρίσκεται χτισμένο κατά μήκος μιας απόληξης από πλαγιά του Μενοικίου όρους. Το υψόμετρο του κάστρου κυμαίνεται από τα 480 μέτρα μέχρι το ψηλότερο σημείο στα 540 μέτρα. Όλες οι πλαγιές του είναι επικλινείς πλην της βόρειας μεριάς που διαχωρίζεται με ένα ελαφρύ αυχένα με την κατερχόμενη πλαγιά. Από το κάστρο σώζονται ερείπια από το τείχος που περιέβαλλε το κάστρο, συνολικής περιμέτρου περίπου 650 μέτρων! Το κάστρο έχει κατεύθυνση από βορειοανατολικά  και κατηφορίζει προς νοτιοδυτικά στο χαμηλότερο σημείο. Το περιμετρικό τείχος έχει πολυγωνικό σχήμα που ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους. Το τείχος αποτελείται από λίθους διαφορετικών μεγεθών με συνδετικό κονίαμα ανάμεσα τους. Στον χώρο υπάρχουν διάσπαρτα κεραμικά. Επίσης εντός του κάστρου παρατηρούνται μετέπειτα κτίσματα (πεζούλες και μαντριά) που πιθανόν χτίστηκαν από κτηνοτρόφους της περιοχής.  

   Το κάστρο θα μπορούσαμε να το χωρίσουμε σε δύο μέρη: Στην Ακρόπολη που αποτελεί ένα πλάτωμα στο άνω βόρειο τμήμα του κάστρου και το υπόλοιπο κάστρο όπου πιθανότατα απλωνόταν ο οικισμός του κάστρου. 

   Στην Ακρόπολη σώζεται τείχος που φθάνει μέχρι 2.5 μέτρα με πάχος 1.30. Σώζονται και θεμέλια από ορθογώνιο πύργο με διαστάσεις 4×5 μέτρα στην βορειοανατολική μεριά. 

ΤΕΙΧΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

ΤΕΙΧΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΑ ΠΥΡΓΟΥ 

Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

 Στο υπόλοιπο κάστρο, τα καλύτερα σωζόμενα τείχη βρίσκονται στην ανατολική πλευρά. Σώζονται σε ύψος που φθάνει μέχρι τα 3 μέτρα και πάχος ενός μέτρου. 

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΕΙΧΟΣ

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΕΙΧΟΣ (ΥΨΟΣ: 3 ΜΕΤΡΑ)

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΕΙΧΟΣ

  Στην νότια πλευρά σώζεται συνεχές οριζόντιο τείχος μήκους 100 μέτρων με ύψος που φθάνει μέχρι δύο μέτρα. 

ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ

ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ

    Στην δυτική πλευρά το τείχος είναι ιδιαίτερα δυσδιάκριτο. Αυτό διότι τα νεώτερα χρόνια, μεγάλο μέρος από τις πέτρες του τείχους αφαιρέθηκε για να χρησιμοποιηθεί σε πεζούλες και σε μάντρες για ζώα που υπάρχουν εντός του κάστρου. 

ΙΧΝΗ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ (ΠΑΧΟΣ 1 ΜΕΤΡΟ)

ΠΕΖΟΥΛΕΣ ΞΕΡΟΛΙΘΙΑΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

 Από το κάστρο υπάρχει τεράστια εποπτεία στον κάμπο των Σερρών. Η ορατότητα φθάνει από το Παγγαίο μέχρι τα έναντι Κρούσια Όρη, έχοντας οπτική επαφή με την ακρόπολη των Σερρών (Κουλάς).

ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ 

  Άγνωστη η ιστορία του κάστρου που δεν αναφέρεται από κάποια ιστορική πηγή. Σύμφωνα με τον Σάμσαρη Πέτρο, η δημιουργία του κάστρου οφείλεται σε εκμετάλλευση κοιτασμάτων σιδήρου και μαρμάρου που υπάρχουν στην γύρω περιοχή {2}.  Σύμφωνα με τον ίδιο, στον χώρο βρέθηκε αβαφής κεραμεική υστερορωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων και για αυτόν τον λόγο το τοποθετούμε χρονικά σε αυτήν την περίοδο (3ος-7ος αι. μ.Χ.), χωρίς αυτό να είναι απόλυτα βέβαιο. Λόγω της μεγάλης περιμέτρου (650 μέτρα) υποθέτουμε ότι υπήρχε οικισμός εντός του κάστρου. 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

  Το κάστρο Χιονοχωρίου βρίσκεται στην δυτική μεριά και δίπλα από τον ασφάλτινο δρόμο Οινούσας-Χιονοχωρίου και συγκεκριμένα περίπου 4.5 χλμ μετά την Οινούσα και δύο χλμ πριν φθάσουμε στο Χιονοχώρι. Εκεί υπάρχει χωματόδρομος ανηφορικός στα αριστερά μας, που σε 100 μέτρα μας οδηγεί στο ανατολικό τείχος του κάστρου. Η βλάστηση στο κάστρο είναι χαμηλή και αυτό βοηθάει στην ευκολότερη περιήγηση σε αυτό.

Το ύψωμα του κάστρου όπως φαίνεται από τον δρόμο.

Το ακριβές σημείο του κάστρου, φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη Google κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει: Τόπος 

ΣΧΟΛΙΑ

{1} Κούλα είναι σύνηθες τοπωνύμιο που συναντάται σε κάστρα του Ελληνικού χώρου και προέρχεται από την τουρκική λέξη Καλές που σημαίνει κάστρο. Άλλες παραφθορές αυτής της λέξης που συναντάμε είναι: Κουλάς, Κουλέ, Γλα, Κούλια και άλλα.
     Λιάσκα ή Λιάσκι πιθανόν προέρχεται από τις σλαβικές γλώσσες και σημαίνει φουντουκιά.

{2} Στην θέση Οράκι βόρεια του Χιονοχωρίου, βρέθηκαν υπολείμματα καμίνευσης. Φλέβες μαρμάρου εντοπίστηκαν στην γύρω περιοχή από το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία και στην θέση Μπότσιβα, βορειοανατολικά του χωριού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

• Βυζαντινοί τόποι και μνημεία της κάτω κοιλάδας του Στρυμόνα-Ο σημερινός νόμος Σερρών-Συμβολή στην μελέτη της γεωγραφίας και ιστορικής τοπογραφίας της περιοχής (ΣΑΜΣΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ). Σελίδες: 716-717 (λήμμα: Χιονοχώρι).
• Στίγμα θέσης κάστρου από Ιστοσελίδα: ΚΑΣΤΡΌΛΟΓΟΣ (https://www.kastra.eu/)