Μισό χιλιόμετρο νοτιοανατολικά από το χωριό Φαιά Πέτρα του δήμου Σιντικής στον νομό Σερρών, πάνω σε βραχώδες και απόκρημνο ύψωμα, με ονομασία Σκάλα ή Πέτρα, βρίσκονται τα ερείπια φρουριακού περιβόλου. Πρόκειται για ένα μικρό κάστρο σε περίοπτη θέση, από το οποίο σώζονται λιγοστά ερείπια μεσαιωνικής-βυζαντινής οχύρωσης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 280 μέτρων. Από αυτόν τον βράχο έλαβε το χωριό την ονομασία: Φαιά Πέτρα {Σχ.1}.
ΝΟΜΟΣ: ΣΕΡΡΩΝ
ΧΩΡΙΟ: ΦΑΙΑ ΠΕΤΡΑ
ΥΨΟΜΕΤΡΟ: 280 ΜΕΤΡΑ
ΧΡOΝΟΛΟΓΗΣΗ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ
 |
| Ο ΒΡΑΧΟΣ ΑΠΟ ΨΗΛΑ |
ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΡΟΥΡΙΟΥ
Το κάστρο Φαιάς Πέτρας βρίσκεται κτισμένο σε ένα απότομο γκριζωπό βράχο έναντι του χωριού. Βόρεια του υπάρχει βαθύ ρέμα, του οποίου τα νερά μετά από ενάμιση περίπου χιλιόμετρο, χύνονται στον ποταμό Κρουσοβίτη. Οχύρωση τείχους σώζεται μόνο στην νότια-νοτιοδυτική πλευρά του βράχου, όπου ήταν και η ευπρόσβλητη μεριά. Οι υπόλοιπες πλευρές είχαν την φυσική προστασία των κάθετων βράχων. Από το τείχος σώζονται λιγοστά ερείπια τείχους συνολικού μήκους περίπου 25 μέτρων που έφραζαν την είσοδο στον κακοτράχαλο βράχο. Η δόμηση του αποτελείται από λίθους διαφορετικών μεγεθών με συνδετικό κονίαμα ανάμεσα τους και λιγοστά κεραμικά. Στην νότια πλευρά, που αποτελούσε και την μόνο σημείο φυσικής πρόσβασης στο βράχο, υπάρχουν ερείπια τείχους που φθάνουν σε ύψος έως ένα-ενάμιση μέτρο.
 |
| ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ |
 |
| ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ |
Εν συνεχεία, η οχύρωση συνεχίζει δυτικά συμπληρώνοντας τα κενά των βράχων. Εκεί βρίσκεται και το καλύτερα σωζόμενο τείχος μήκους 6 μέτρων, ύψους 2.5μ. και πάχος 0.90μ.
 |
| ΝΔ ΤΕΙΧΟΣ (ΥΨΟΣ 2.5 ΜΕΤΡΑ) |
 |
| ΝΔ ΤΕΙΧΟΣ |
Εντός των τειχών του κάστρου δεν διασώζεται κάποιο κτίσμα. Το έδαφος είναι είναι απότομο και πετρώδες με θαμνώδη βλάστηση. Εξωτερικά του τείχους της νότιας μεριάς, απλώνεται ένας πεπλατυσμένος χώρος που είναι γεμάτος από διάσπαρτες πέτρες, λιθοσωρούς και κεραμικά. Δεν αποκλείεται να ήταν οικισμός.
 |
| Ο ΝΟΤΙΟΣ ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ-ΟΙΚΙΣΜΟΣ (;),ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΒΡΑΧΟΥ. |
 |
ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΣΤΡΟΥ
(Πρόκειται για ένα μικρό κάστρο με περίμετρο περίπου στα 100-150 μέτρα). |
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το κάστρο της Φαιάς Πέτρας δεν αναφέρεται από τις ιστορικές πηγές. Ο χώρος αποτέλεσε προϊστορικό οικισμό αλλά και οικισμό υστερορωμαϊκών- παλαιοχριστιανικών χρόνων. Η επιφανειακή κεραμική ανάγεται από τα ρωμαϊκά έως τα υστεροβυζαντινά χρόνια. Το τείχος, από την δόμηση του το θεωρούμε μεσαιωνικό- βυζαντινό (χρήση ασβεστοκονιάματος). Αυτό διότι η περιοχή του Σιδηροκάστρου μέχρι και το 1383 μ.Χ. ήταν σε βυζαντινά χέρια. Ο βράχος δείχνει ότι αποτελούσε ένα μικρό κάστρο, τύπου ''καταφύγιο'' των τοπικών κατοίκων σε περίπτωση επιδρομών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι είχε οπτική επαφή με το κάστρο Μαύρου Βράχου {Σχ.2}.
Σχετικά με την διαχρονική εγκατάσταση στο σημείο, φαίνεται ότι οφείλεται στην ύπαρξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σιδήρου που αφθονούσαν στην ευρύτερη περιοχή. Τα μεταλλεία σιδήρου της περιοχής ήταν γνωστά από παλιά και η λειτουργία της συνεχίστηκε μέχρι και τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Η προηγούμενη ονομασία του χωριού ήταν Ελέσνιτσα {Σχ.3}. Το 1927 μετονομάστηκε σε Φαιά Πέτρα. Αναφέρεται και ως Ιλισιόντσα και Ζελέσνιτσα.
 |
| Ο ΒΡΑΧΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΦΑΙΑΣ ΠΕΤΡΑΣ |
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Μπαίνοντας στο χωριό, πριν από τον λόφο της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία, υπάρχει κατηφορικός χωματόδρομος στα δεξιά μας τον οποίον ακολουθούμε. Μετά από 350 μέτρα φθάνουμε σε ρέμα. Περνάμε το ρέμα και ο δρόμος ανηφορίζει και μετά από 400 μέτρα οδηγεί σε μια μεγάλη στάνη με ζώα. Ακριβώς πάνω από την στάνη στον βράχο βρίσκεται το κάστρο. Σε λιγότερο από 5 λεπτά πεζοπορίας φθάνουμε στην ρίζα του βράχου.
Το ακριβές σημείο του κάστρου, φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη Google κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει: Τόπος
ΣΧΟΛΙΑ
{Σχ.1} Φαιός σημαίνει αυτός που έχει σταχτύ, γκριζωπό, σκουρόχρωμο χρώμα. Η ύπαρξη κοιτασμάτων σιδήρου στην περιοχή έδωσε το φαιό χρώμα στα πετρώματα της περιοχής.
{Σχ.2} Το κάστρο Μαύρου Βράχου επίσης αποτέλεσε οικισμό υστερορωμαϊκών- παλαιοχριστιανικών χρόνων. Συνεπώς συνυπήρχαν εκείνη την χρονική περίοδο. Σχετικά με το κάστρο αυτό περισσότερα στον σύνδεσμο: http://amfitreidhs.blogspot.com/2023/04/blog-post.html?m=1
{Σχ.3} Η ονομασία Ελέσνιτσα είναι αγνώστου ετυμολογίας. Πάντως υπάρχει χωριό με ίδια ονομασία στην Βουλγαρία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Σαμσάρης, Πέτρος «Βυζαντινοί τόποι και μνημεία της κάτω κοιλάδας του Στρυμόνα», 2004, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – Διδακτορική Διατριβή, 2004, σελ. 716-717.
- ΔΗΜΟΣ ΣΙΝΤΙΚΗΣ: Ο χώρος και η ιστορία του-2013-(Ειδική έκδοση για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση του Δήμου Σιντικής)-σελ. 170 και 256.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου