ΚΑΣΤΡΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ (Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ)
 |
Δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το χωριό Αρσάκειο του νομού Ροδόπης, σε τοποθεσία που ονομάζεται Καλές (=κάστρο), βρίσκεται η θέση ενός βυζαντινού κάστρου. Πρόκειται για ένα άγνωστο φρούριο τετραπλεύρου σχήματος κατά μήκος πεδινής έκτασης, το οποίο έχει σκεπαστεί από την πυκνή βλάστηση που επικρατεί στον χώρο. Είναι ένα φρούριο το οποίο φαίνεται ότι αποτελούσε σταθμό της Εγνατίας οδού (Via Egnatia).
ΝΟΜΟΣ: ΡΟΔΟΠΗΣ
ΧΩΡΙΟ: ΑΡΣΑΚΕΙΟ
ΥΨΟΜΕΤΡΟ: 70 ΜΕΤΡΑ
ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ
ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΣΤΡΟΥ
Το κάστρο Αρσακείου βρίσκεται σε επίπεδη πεδινή έδαφος και από γύρω υπάρχουν καλλιεργούμενες εκτάσεις. Όλος ο χώρος είναι πνιγμένος από πυκνή βλάστηση. Το μόνο που διακρίνεται σήμερα είναι το υπερυψωμένο έδαφος της περιμετρικής οχύρωσης του τείχους και διάσπαρτοι λιθοσωροί κατά μήκος αυτού. Σε όλον τον χώρο παρατηρούνται τμήματα κεραμικών. Το κάστρο είχε τετράπλευρο σχήμα και σύμφωνα με την αρχαιολογία είχε κυκλικούς πύργους στις γωνίες του. Ο χώρος εντός των τειχών καλλιεργείται.
 |
| ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΚΑΣΤΡΟΥ- ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΤΕΤΡΑΠΛΕΥΡΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ |
 |
| ΛΙΘΟΣΩΡΟΙ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ- ΥΠΟΛΛΕΙΜΑΤΑ ΤΕΙΧΟΥΣ |
 |
| ΙΧΝΗ ΤΕΙΧΟΥΣ |
ΙΣΤΟΡΙΑ
Άγνωστη η ιστορία του κάστρου. Στο αρχαιολογικό κτηματολόγιο αναφέρεται:
Σε απόσταση 1700 μ. νοτιοδυτικά του σύγχρονου οικισμού του Αρσακείου, βρίσκεται βυζαντινό φρούριο με τετράπλευρη κάτοψη και κυκλικούς πύργους στις γωνίες. Η ίδρυση και λειτουργία του φρουρίου θα πρέπει να σχετίζεται με τη διέλευση της Via Engatia από την περιοχή και πιθανόν με οικισμό.
Συνεπώς φαίνεται πρόκειται για κάποιο φρούριο-σταθμό επί της Εγνατίας οδού μεταξύ Μαξιμιανούπολης και Τραϊανούπολης, του οποίου η ίδρυση πιθανολογείται στην ύστερη αρχαιότητα- πρωτοβυζαντινή περίοδο. Άλλα παρόμοια μικρά φρούρια/σταθμοί της Via Egnatia που σώζονται σήμερα είναι στην Πετροπηγή (Ν. Καβάλας) και στην Ασπροβάλτα (Ν.Θεσσαλονίκης) {Σχ.1}.
Με το σενάριο ότι το Κάστρο Αρσακείου αποτελούσε σταθμό της Εγνατία οδού, μπορούμε να κάνουμε σενάρια σχετικά με το ποιος σταθμός θα μπορούσε να ήταν από αυτούς που αναφέρονται από τις πηγές. Να αναφέρουμε ότι η Via Egnatia σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, αν βάλουμε αφετηρία την Μαξιμιανούπολη που έχει ταυτιστεί (7 χλμ δυτικά της Κομοτηνής) ακολουθούσε την πορεία προς Ροδίτη, Αρίσβη στην οποία έχουν βρεθεί ερείπια γέφυρας, και κάπου στις ύψος του Αρσακείου έστριβε νότια και στο ύψος της Μέστης ακολουθούσε ημιορεινή διαδρομή προς την Μάκρη και από εκεί προς Τραϊανούπολη.
Στις ιστορικές πηγές έχουμε πληροφορίες για τους σταθμούς της Εγνατίας Οδού από το Οδοιπορικό του Αντωνίνου (Itinerarium Antonini Augusti). Σύμφωνα με αυτό το οδοιπορικό η πρώτη στάση μετα την Μαξιμιανούπολη είχε ονομασία Brendice σε απόσταση 31.1 χλμ. Στην Tabula Peutingeria αναφέρεται ως Brenzici που πιθανότατα ταυτίζεται με το φρούριο Βρε που ανακατασκεύασε ο Ιουστινιανός (527- 565) που το αναφέρει ο Προκόπιος στο έργο του Περί Κτισμάτων. Ο Ηρόδοτος (5ος αι. π.Χ.) αρκετούς αιώνες προγενέστερα αναφέρει την χώρα Βριαντική που κατοικούσε το φύλλο των Κικόνων. Η απόσταση της Μαξιμιανούπολης μέσω Κομοτηνής, Ροδίτη, Αρίσβης έως το Κάστρο Αρσακείου είναι 32 χλμ, κάτι που είναι πολύ κοντά στο 31.1 χλμ που αναφέρει το οδοιπορικό. Στο Ιεροσολυμιτικό Οδοιπορικό (Itinerarium Burdigalense) αναφέρεται μετά την Μαξιμιανούπολη, το mutatio Breieropara σε απόσταση 14.8 χλμ και σε απόσταση 29.6 χλμ το mansio Berozicha. Το mansio Berozicha ταιριάζει και σε απόσταση και φωνητικά είναι κοντά στο όνομα Brendice και Brenzici. Βέβαια αυτό είναι ένα σενάριο που χρήζει και αρχαιολογική τεκμηρίωσης.
Από το ανάγλυφο του εδάφους, προκύπτει ότι το κάστρο είχε ορθογώνιο σχήμα με περίμετρο περί τα 270 μέτρα (80×55). Μια πιθανή απεικόνιση της κάτοψης του φρουρίου με κυκλικούς πύργους στις γωνίες:
 |
| ΚΑΤΟΨΗ |
Να αναφέρουμε ότι ο λόγος που δεν διακρίνεται η περιμετρική οχύρωση του κάστρου είναι επειδή έχει σκεπαστεί απο την βλάστηση. Μόνο με ανασκαφή και καθαρισμό από την Αρχαιολογική Υπηρεσία θα μπορούσε να γίνει ορατό το τείχος και τυχόν άλλα κτίσματα του κάστρου.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Η προσέγγιση για το Κάστρο Αρσακείου μπορεί να γίνει μέσω βατών χωματόδρομων που ξεκινάνε από το Αρσάκειο. Η περιήγηση στον χώρο είναι δυσχερής λόγω πυκνής βλάστησης.
 |
| ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ |
Το ακριβές σημείο του κάστρου, φαίνεται τέρμα κάτω σε χάρτη Google κάνοντας κλικ στο σημείο που αναγράφει: Τόπος
ΣΧΟΛΙΑ
{Σχ.1} Σχετικά με το φρούριο Πετροπηγής βλέπε στον σύνδεσμο: https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=petropigi
Και σχετικά με το φρούριον Ασπροβάλτας βλέπε στον σύνδεσμο: https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=asprovalta
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αρχαιολογικό κτηματολόγιο (Κάστρο Αρσακείου), στον σύνδεσμο: https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/el/monuments_info?id=148766&type=Monument
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου